Aspecten van de Belgische kunst na '45 - WILLEM ELIAS

  • Willem Elias
    • CV Willem Elias
    • Publicaties Willem Elias
    • 2017 – BAD – Where arts meets design
    • 2016 – DE-GENERATIES
      • De 80 kunstenaars – Willem Elias
    • HISK
    • VKE
    • VUB
    • Voordrachten
    • Contact
  • Schilderkunst
    • Abstract expressionisme of de lyrische abstractie
      • Pierre Vlerick
    • Cobra
    • Existentiële schilderkunst
      • Jan Burssens
    • Expressionisme
    • Fantastisch of magisch realisme
      • Octave Landuyt
      • Jef Van Tuerenhout
    • Fundamentele schilderkunst
      • Raoul De Keyser
      • Luc Tuymans
      • Hugo Duchateau
    • Geometrisch abstracte of conrete kunst
    • Hyperrealisme
      • Roger Wittevrongel
    • Informele kunst
    • Jonge Belgische schilderkunst
    • Narratieve schilderkunst
      • Frank Maieu
      • Fred Bervoets
    • Neo-expressionisme
    • Neo-realisme en “Ecole de Paris”
      • Jos Verdegem
    • Neoconstructivisme
    • Neosymbolisme
    • Nieuwe figuratie
      • Roger Raveel
    • Post-expressionisme en animisme
      • Armand Vanderlick
      • Henri-Victor Wolvens
    • Surrealisme
    • Transavant-garde
      • Jean Bilquin
  • Beeldhouwkunst
    • Arte Povera
    • Assemblage
    • Existentiële beeldhouwkunst
    • Kinetische kunst en op-art
    • Minimalisme
    • Neokubisme
  • Andere aspecten
    • Conceptuele kunst
      • Body Art
      • Installatiekunst
      • Kunst als maatschappijkritiek
      • Kunst en taal
      • Neodadaïsme
      • Videokunst
    • Postmodernisme
      • Kunst en massacultuur
      • Ugly Realism
    • Kunst vanuit het medium
      • Brons
      • Grafiek
      • Keramiek
      • Multimedia als nieuwe media
    • Reflecties
      • Kijken is de kunst
      • Kunst en feminisme
      • Kunst en wetenschap
  • Kunstfilosofie
  • Kunsteducatie
  • Snoecks
You are here: Home / Reflecties / Kijken is de kunst / Kunst begrijpen

Kunst begrijpen

1 October 2012 By Willem Elias

Vanaf de jaren tachtig wordt kunst begrijpen pas echt gemakkelijk. Vanaf dan kan men nog bezwaarlijk spreken van “avant-garde”, want in geen enkel aspect van de kunst is men nog “vooruit” op iets. Alles is verkend. Vandaar dat men terugkeert op zijn stappen. Niet om terug de oude waarden van de traditionele kunst in te huren, want conservatief is de kunst van de jaren tachtig allerminst. Maar omdat wanneer het motto van de “avant-garde” was dat “alles kan en mag”, het geen zin heeft om dan uiteindelijk toch nog zaken te verbieden. Dus zijn ook de waarden van de oude kunst terug een bron van artistieke inspiratie. Deze zijn via de filter van de avant-garde ondertussen gedesteriliseerd en ontkracht, of met preciezere woorden, ontdaan van hun academisme. Er is dan evenmin een reden om nog te gebieden. De avant-garde legde immers nieuwe principes op: kunst moet abstract zijn, of conceptueel of enkel materie, of zeer sober of noem maar op. Telkens maakte dit het basisprincipe uit van de betreffende avant-garde stroming. Ook de moderne architectuur kan hier als schoolvoorbeeld dienen: “architectuur moet functioneel zijn, wil ze schoon zijn” luidt het gebod. Het verbod is dat ze geen ornamenten, geen nutteloze versiering mag gebruiken. Vanaf de jaren tachtig wordt met deze respectievelijke gebods- en verbodsprincipes gebroken. De functionaliteit is mooi meegenomen maar wordt zeker niet gesymboliseerd, d.w.z. ze wordt niet zichtbaar gemaakt. En ornamenten worden à volonté geserveerd. De Oude Grieken worden terug ingevoerd via nutteloze zuilen en frontons. Maar deze import doorbreekt de dogmatische strengheid van de avant-garde regels, ten voordele van een waaier aan mogelijke stijlen.

Ook in de beeldende kunsten krijgt men die terugkeer naar voordien. Ambachtelijkheid is niet langer taboe. Een klassiek realisme is niet meer afschuwelijk. Maar wat interessanter is, is dat men de verworvenheden van de avant-garde niet verwerpt, maar gebruikt. Dus niet meer “het nieuwe om het nieuwe”, maar de toepassing van een avant-gardistische regel, wanneer het om plastische redenen in een bepaald werk past. De schilder Fontana verzette de grens door monochrome doeken te doorprikken of te doorklieven met een mes. Abstracte schilderijen op basis van één kleur is al heel wat. Maar probeer aan het grote publiek eens te verkopen dat het een vernieuwing is, en dus een verbetering, door er met een mes in te kerven. Het kleine publiek heeft het gekocht. Vanaf de jaren tachtig zal men doeken verscheuren met een specifieke plastische bedoeling, niet als persoonlijke stijl. Men gaat immers al de verworvenheden van de avant-garde en het academisme samen aanwenden al naar gelang de kunstenaar zin heeft dit te doen voor zijn persoonlijke stijl. Deze verwijst naar wat reeds bestaat, of soms gaat men zelfs zover stukken uit het verleden te citeren. Bepaalde beelden uit de kunst van voor +/- ’80 worden gewoon overgenomen en in een andere context geplaatst. Dit is het “nieuwe” van deze generatie kunstenaars. Het is geen principiële nieuwheid meer, maar een toegepaste. Geen algemeen geldende voor de ganse stijl, maar een occasionele, verbonden aan de persoonlijke stijl van de kunstenaar op een bepaald moment. Men is dit postmoderne kunst gaan noemen. De term werd voor de eerste keer gebruikt in 1870, maar werd een modewoord vanaf de jaren tachtig. Uiteraard met alle gevolgen vandien, namelijk dat hij reeds versleten is, dat niemand nog weet wat er precies mee bedoeld wordt en dat de meest diverse verschijnselen er onder geplaatst worden. Dit neemt niet weg dat 1980, uiteraard niet precies de eerste januari, als een breukjaar mag beschouwd worden veeleer dan het getal 2000.

© 2012, Willem Elias. All rights reserved. On republishing this article you must provide a link to the original article on www.belgischekunst.be.

Print Friendly, PDF & Email

Filed Under: Kijken is de kunst

Kunstenaars

Albert Saverys Anne Bonnet Anto Carte Antoine Mortier Antoon De Clerck Armand Vanderlick Auguste Mambour Bart Decq Bram Bogart Camiel Van Breedam Camille D'Havé Carmen Dionyse Chantal Grard Christian Dotremont Colin Waeghe Constant Permeke E.L.T. Mesens Edgart Tytgat Emile Desmedt Englebert Van Anderlecht Enk De Kramer Erna Verlinden Etienne Desmet Fik Van Gestel Florence Fréson Frank Maieu Frank Steyaert Fred Bervoets Fred Eerdekens Gaston Bertrand Gauthier Hubert George Grard Gilbert Swimberghe Gudny Rosa Ingimarsdottir Guillaume Bijl Guy Degobert Guy Leclercq Guy Rombouts Guy Vandenbranden Hans Vandekerckhove Henri-Victor Wolvens Hilde Van Sumere Hubert Malfait Hugo Duchateau Ingrid Ledent Jacques Moeschal Jan Burssens Jan Cox Jane Graverol Jan Van Den Abbeel Jan Vercruysse Jean-Georges Massart Jean-Paul Laenen Jean Bilquin Jean Brusselmans Jef Van Tuerenhout Jo Delahaut Joseph Lacosse Jos Verdegem José Vermeersch Jozef Peeters Karel Dierickx Karin Hanssen Koen van den Broek Koen Vanmechelen Lieve De Pelsmaeker Liliane Vertessen Luc De Blok Luc Hoenraet Luc Peire Luc Tuymans Marcel Broodthaers Marcel Mariën Marc Lambrechts Marc Mendelson Marianne Berenhaut Marie-Jo Lafontaine Mark Cloet Maurice Wyckaert Maxime Van De Woestyne Merlin Spie Michel Buylen Michel Seuphor Mig Quintet Octave Landuyt Panamarenko Paul Delvaux Paul Gees Paul Van Gysegem Peter Beyls Peter De Cupere Peter Weidenbaum Philippe Vandenberg Pierre Alechinsky Pierre Caille Pierre Vlerick Piet Stockmans Pol Bury Raoul De Keyser René Barbaix René Magritte Roel D'Haese Roger Raveel Roger Somville Roger Wittevrongel Roland Van den Berghe Ronny Delrue Serge Vandercam Tinka Pittoors Tjok Dessauvage Ulrike Bolenz vandekerckhove vandenberg Victor Leclercq Victor Servranckx Walter De Rycke Walter Leblanc Werner Mannaers Wim Delvoye Yves Zurstrassen

Geen kunst of filosofie zonder een goed glas wijn

Zoeken op Belgischekunst.be

Recente berichten

  • Peter Beyls, co-creatie tussen mens en machine
  • Magritte en de vrije gedachte
  • Uit de schaduw: de ontwikkeling van kunsten en cultuureducatie in de vrije tijd in Vlaanderen
  • Kunsteducatie duurt het langst
  • Over kunst- en cultuureducatie in musea en erfgoedorganisaties in Vlaanderen
  • De kunstenaar als kunsteducator, Mark Cloet als artistiek spelontwikkelaar en spelleider.
  • Mark Cloet speelt met bakens in de ruimte.
  • Willem Elias kijkt naar Colin Waeghe – juni 2020

Hier kan je zoeken naar de naam van de kunstenaar waar je informatie over wil:

Kunstenaars

Mobile responsive

Belgischekunst.be is een project van Willem Elias en Rudi D’Hauwers en is ontwikkeld volgens het principe van ‘mobile responsive design’. Je leest waar en wanneer je wil op elk toestel van laptop tot ipad en smartphone.

 

  • Willem Elias
  • Inleiding
  • Portfolio
  • Galerij
  • Reflecties
  • Boeken
  • Contact

Return to top of page

Copyright Willem Elias © 2022 · Concept: Rudi DHauwers · Built on the Genesis Framework by StudioPress · WordPress · Log in

nl Dutch
nl Dutchen Englishfr Frenchde Germanit Italianes Spanish