Aspecten van de Belgische kunst na '45 - WILLEM ELIAS

  • Willem Elias
    • CV Willem Elias
    • Publicaties Willem Elias
    • 2017 – BAD – Where arts meets design
    • 2016 – DE-GENERATIES
      • De 80 kunstenaars – Willem Elias
    • HISK
    • VKE
    • VUB
    • Voordrachten
    • Contact
  • Schilderkunst
    • Abstract expressionisme of de lyrische abstractie
      • Pierre Vlerick
    • Cobra
    • Existentiële schilderkunst
      • Jan Burssens
    • Expressionisme
    • Fantastisch of magisch realisme
      • Octave Landuyt
      • Jef Van Tuerenhout
    • Fundamentele schilderkunst
      • Raoul De Keyser
      • Luc Tuymans
      • Hugo Duchateau
    • Geometrisch abstracte of conrete kunst
    • Hyperrealisme
      • Roger Wittevrongel
    • Informele kunst
    • Jonge Belgische schilderkunst
    • Narratieve schilderkunst
      • Frank Maieu
      • Fred Bervoets
    • Neo-expressionisme
    • Neo-realisme en “Ecole de Paris”
      • Jos Verdegem
    • Neoconstructivisme
    • Neosymbolisme
    • Nieuwe figuratie
      • Roger Raveel
    • Post-expressionisme en animisme
      • Armand Vanderlick
      • Henri-Victor Wolvens
    • Surrealisme
    • Transavant-garde
      • Jean Bilquin
  • Beeldhouwkunst
    • Arte Povera
    • Assemblage
    • Existentiële beeldhouwkunst
    • Kinetische kunst en op-art
    • Minimalisme
    • Neokubisme
  • Andere aspecten
    • Conceptuele kunst
      • Body Art
      • Installatiekunst
      • Kunst als maatschappijkritiek
      • Kunst en taal
      • Neodadaïsme
      • Videokunst
    • Postmodernisme
      • Kunst en massacultuur
      • Ugly Realism
    • Kunst vanuit het medium
      • Brons
      • Grafiek
      • Keramiek
      • Multimedia als nieuwe media
    • Reflecties
      • Kijken is de kunst
      • Kunst en feminisme
      • Kunst en wetenschap
  • Kunstfilosofie
  • Kunsteducatie
  • Snoecks
You are here: Home / Schilderkunst / Informele kunst / Englebert Van Anderlecht (1918-1961)

Englebert Van Anderlecht (1918-1961)

6 September 2012 By Willem Elias

Englebert Van Anderlecht volgde les aan de academie van Sint-Joost-ten-Node. De leraars die hij daar ontmoette sloten aan bij de schilderkunst van rond WO II die Paul Haesaerts het ‘animisme’ genoemd heeft. Een stijl die niet meer wilde weten van de vervormingen en overdrijvingen van het expressionisme. Er werd daarentegen gekozen om een bezieling te leggen in de scènes van het dagelijkse leven. Vrij intimistische interieurs of stillevens en portretten waarbij de ingetogenheid opvalt. De jonge Englebert ging in dezelfde trant schilderen en gaf blijk van talent, zoals men zegt. Een reis naar Parijs in 1947 opende evenwel zijn blik. Hoewel hij er geen lid van was frequenteerde hij toch ook de activiteiten van de Jonge Belgische Schilderkunst. Kortom, hij was nieuwsgierig naar iets anders, naar ‘un art autre’, zoals Michel Tapié, de vader van het concept ‘informele kunst’, dat in 1952 noemde.

Het is pas vanaf 1955 dat hij die andere weg vond. Voordien bleef hij worstelen met de invloed van een Cézanne, die zelf een vader van het kubisme mag genoemd worden. Qua kleurgebruik zocht hij het bij het Brabantse fauvisme. En de naam Jean Brusselmans mag hier ook genoemd worden. ‘Worstelen’ is overigens het geschikte werkwoord om die evolutie mee te omschrijven. Men heeft soms de indruk dat hij Cézanne een schudding gegeven heeft. De Cézanneske stijl werd als het ware door elkaar gehaald. De losgekomen elementen vielen terug in hun plooi. Aldus ontstonden abstracte schilderijen vol kleurblokjes. Maar de zoektocht naar essenties bleef hij delen met Cézanne. Van zijn typische bochtige vegen was nog geen sprake. De gestuele zwier zat er nog niet in. Dat veranderde pas echt met volle kracht vanaf 1957.

Vanaf dan kon men spreken van een iconoclastische houding tegenover het realisme in de schilderkunst. Englebert Van Anderlecht ging zeer ver in deze beeldenvernietigende bezetenheid. Op virtuoze wijze striemde hij de verf op het doek. Een overwinning op zichzelf. Een weldadige moord op de brave schilderkunst. Een waar bevrijdingsfeest. Internationaal mag hij een plaats krijgen tussen de Amerikaan geworden Hollander Willem de Kooning (1904-1997) en de Fransman Georges Mathieu (1921). Hij heeft zich ongeremd overgegeven aan een bijzondere gestuele schilderkunst die een intense emotionaliteit opwekt. Het is een zeer directe kunst. De emoties van de kunstenaar weerkaatsen als een bal naar de gevoeligheden van de toeschouwer.
De ontvankelijkheid was of is echter niet voor iedereen zo toegankelijk. Van Anderlecht was ervan overtuigd dat de kunstenaar terug moest keren naar de oorspronkelijke zuiverheid van de prehistorie die in de loop der eeuwen steeds verder verloren was gegaan. Hij verwees hiervoor graag naar de schilderijen die in de Verenigde Staten waren gemaakt door een aap. Dit was uiteraard een open doel voor diegenen die de informele kunst niet ernstig namen. Van Anderlecht bracht hierop ten berde dat ondanks de vooruitgang en maatschappelijke regels er nog kunstenaars in staat zijn even goed werk te leveren als die aap! Men moest volgens Van Anderlecht teruggaan naar de ongerepte zuiverhuid van het kind, de aap en de primitieve mens die zijn grotten beschilderde. Schilderkunst moest niet per se intellectualistisch zijn. Ze vloeit voort uit grote lichamelijke concentratie.

Hier is ook de verwantschap met Cobra duidelijk. Hoewel hij er nooit lid van was, had hij contacten met zowel Dotremont als Jorn. De ‘écriture automatique’ is eveneens het uitgangspunt van het oeuvre van Van Anderlecht. Hoewel de kubisten als eersten gebruik maakten van letters, cijfers en woorden als plastisch middel, is het toch vooral in die naoorlogse periode dat hiermee veel geëxperimenteerd werd, vooral door Cobra. Englebert Van Anderlecht heeft hen hierin gevolgd met zijn ‘peinture partagée’, samen gemaakte schilderijen. Bedoeling was samen met dichters en andere schilders tot een schilderij te komen waar ze met meerderen aan gewerkt hadden. En dit op zo’n wijze dat men de afzonderlijke stijlen niet langer kon herkennen omdat er een nieuwe vorm ontstaan was. Hij deed dit vooral met Serge Vandercam en de dichter Jean Dypréau.

© 2012, Willem Elias. All rights reserved. On republishing this article you must provide a link to the original article on www.belgischekunst.be.

Print Friendly, PDF & Email

Filed Under: Informele kunst, Portfolio Tagged With: Englebert Van Anderlecht

Kunstenaars

Albert Saverys Anne Bonnet Anto Carte Antoine Mortier Antoon De Clerck Armand Vanderlick Auguste Mambour Bart Decq Bram Bogart Camiel Van Breedam Camille D'Havé Carmen Dionyse Chantal Grard Christian Dotremont Colin Waeghe Constant Permeke E.L.T. Mesens Edgart Tytgat Emile Desmedt Englebert Van Anderlecht Enk De Kramer Erna Verlinden Etienne Desmet Fik Van Gestel Florence Fréson Frank Maieu Frank Steyaert Fred Bervoets Fred Eerdekens Gaston Bertrand Gauthier Hubert George Grard Gilbert Swimberghe Gudny Rosa Ingimarsdottir Guillaume Bijl Guy Degobert Guy Leclercq Guy Rombouts Guy Vandenbranden Hans Vandekerckhove Henri-Victor Wolvens Hilde Van Sumere Hubert Malfait Hugo Duchateau Ingrid Ledent Jacques Moeschal Jan Burssens Jan Cox Jane Graverol Jan Van Den Abbeel Jan Vercruysse Jean-Georges Massart Jean-Paul Laenen Jean Bilquin Jean Brusselmans Jef Van Tuerenhout Jo Delahaut Joseph Lacosse Jos Verdegem José Vermeersch Jozef Peeters Karel Dierickx Karin Hanssen Koen van den Broek Koen Vanmechelen Lieve De Pelsmaeker Liliane Vertessen Luc De Blok Luc Hoenraet Luc Peire Luc Tuymans Marcel Broodthaers Marcel Mariën Marc Lambrechts Marc Mendelson Marianne Berenhaut Marie-Jo Lafontaine Mark Cloet Maurice Wyckaert Maxime Van De Woestyne Merlin Spie Michel Buylen Michel Seuphor Mig Quintet Octave Landuyt Panamarenko Paul Delvaux Paul Gees Paul Van Gysegem Peter Beyls Peter De Cupere Peter Weidenbaum Philippe Vandenberg Pierre Alechinsky Pierre Caille Pierre Vlerick Piet Stockmans Pol Bury Raoul De Keyser René Barbaix René Magritte Roel D'Haese Roger Raveel Roger Somville Roger Wittevrongel Roland Van den Berghe Ronny Delrue Serge Vandercam Tinka Pittoors Tjok Dessauvage Ulrike Bolenz vandekerckhove vandenberg Victor Leclercq Victor Servranckx Walter De Rycke Walter Leblanc Werner Mannaers Wim Delvoye Yves Zurstrassen

Geen kunst of filosofie zonder een goed glas wijn

Zoeken op Belgischekunst.be

Recente berichten

  • Peter Beyls, co-creatie tussen mens en machine
  • Magritte en de vrije gedachte
  • Uit de schaduw: de ontwikkeling van kunsten en cultuureducatie in de vrije tijd in Vlaanderen
  • Kunsteducatie duurt het langst
  • Over kunst- en cultuureducatie in musea en erfgoedorganisaties in Vlaanderen
  • De kunstenaar als kunsteducator, Mark Cloet als artistiek spelontwikkelaar en spelleider.
  • Mark Cloet speelt met bakens in de ruimte.
  • Willem Elias kijkt naar Colin Waeghe – juni 2020

Hier kan je zoeken naar de naam van de kunstenaar waar je informatie over wil:

Kunstenaars

Mobile responsive

Belgischekunst.be is een project van Willem Elias en Rudi D’Hauwers en is ontwikkeld volgens het principe van ‘mobile responsive design’. Je leest waar en wanneer je wil op elk toestel van laptop tot ipad en smartphone.

 

  • Willem Elias
  • Inleiding
  • Portfolio
  • Galerij
  • Reflecties
  • Boeken
  • Contact

Return to top of page

Copyright Willem Elias © 2022 · Concept: Rudi DHauwers · Built on the Genesis Framework by StudioPress · WordPress · Log in

nl Dutch
nl Dutchen Englishfr Frenchde Germanit Italianes Spanish