Aspecten van de Belgische kunst na '45 - WILLEM ELIAS

  • Willem Elias
    • CV Willem Elias
    • Publicaties Willem Elias
    • 2017 – BAD – Where arts meets design
    • 2016 – DE-GENERATIES
      • De 80 kunstenaars – Willem Elias
    • HISK
    • VKE
    • VUB
    • Voordrachten
    • Contact
  • Schilderkunst
    • Abstract expressionisme of de lyrische abstractie
      • Pierre Vlerick
    • Cobra
    • Existentiële schilderkunst
      • Jan Burssens
    • Expressionisme
    • Fantastisch of magisch realisme
      • Octave Landuyt
      • Jef Van Tuerenhout
    • Fundamentele schilderkunst
      • Raoul De Keyser
      • Luc Tuymans
      • Hugo Duchateau
    • Geometrisch abstracte of conrete kunst
    • Hyperrealisme
      • Roger Wittevrongel
    • Informele kunst
    • Jonge Belgische schilderkunst
    • Narratieve schilderkunst
      • Frank Maieu
      • Fred Bervoets
    • Neo-expressionisme
    • Neo-realisme en “Ecole de Paris”
      • Jos Verdegem
    • Neoconstructivisme
    • Neosymbolisme
    • Nieuwe figuratie
      • Roger Raveel
    • Post-expressionisme en animisme
      • Armand Vanderlick
      • Henri-Victor Wolvens
    • Surrealisme
    • Transavant-garde
      • Jean Bilquin
  • Beeldhouwkunst
    • Arte Povera
    • Assemblage
    • Existentiële beeldhouwkunst
    • Kinetische kunst en op-art
    • Minimalisme
    • Neokubisme
  • Andere aspecten
    • Conceptuele kunst
      • Body Art
      • Installatiekunst
      • Kunst als maatschappijkritiek
      • Kunst en taal
      • Neodadaïsme
      • Videokunst
    • Postmodernisme
      • Kunst en massacultuur
      • Ugly Realism
    • Kunst vanuit het medium
      • Brons
      • Grafiek
      • Keramiek
      • Multimedia als nieuwe media
    • Reflecties
      • Kijken is de kunst
      • Kunst en feminisme
      • Kunst en wetenschap
  • Kunstfilosofie
  • Kunsteducatie
  • Snoecks
You are here: Home / Schilderkunst / Fantastisch of magisch realisme / Octave Landuyt (1922- )

Octave Landuyt (1922- )

20 November 2008 By Willem Elias

 

Om aan de jonge generatie uit te leggen wat Octave Landuyt betekent, zou men kunnen zeggen dat hij in de jaren zestig het succes had dat Luc Tuymans in de jaren negentig te beurt viel. Toen uiteraard zonder de communicatieve middelen van vandaag.

Vanaf het begin van de jaren vijftig heeft hij een fantasierijke wereld ontwikkeld waarin mens en dier in een beklemmende vervreemding voorgesteld worden. Inderdaad, zowel het dierlijke van de mens als het menselijke van het dier komen in hun dubbelzinnigheid tot uiting. Waar zit de overgang? De kikvors, de aap, de hond, ze zijn onze broeders. Vooral de ogen spelen hier een grote rol. Ze viseren de kijker. Ze spreken ook. Dit in schril contrast met de mond, die doorgaans open, toch verstomd blijft. Wie is het onwezenlijke wezen? De wat buitenaards aandoende figuur, die door Landuyt gecreëerd werd of de toeschouwer die in een onheilswereld leeft? De in de leegte – hoe overvol ook – starende mens, vertwijfeld over de (on)zin van het leven, vervreemd van de medemens en zijn omgeving, is inderdaad de levenslange thematiek van Landuyt. Hierin sluit hij, zoals velen van zijn generatie, aan bij het existentialisme van Sartre, voor wie thema’s zoals angst en wanhoop, maar ook vrijheid en verantwoordelijkheid, de hoofdvragen uitmaakten. Landuyt toont ons de mens in zijn beklemming, soms zelfs benadrukt door een helm. Lichamen gaan soms vervaarlijk op mummies lijken. Landuyt poogt zich in te voelen in het eigenaardige anders-zijn van zijn medemens. Of zoals hij zelf schrijft: “Ik tracht mijn tekorten bij te werken, – de buitenstaander, de andere, het medeschepsel, de E.T. te ontmoeten in mezelf. Je moet dan wel veel en overal, dikwijls gaan aankloppen, oog onder ogen zoeken in de tranen van het menselijk collectief. (1)

1-23-octave-landuyt_1
1-23-octave-landuyt_2
1-23-octave-landuyt_3
1-23-octave-landuyt_4
1-23-octave-landuyt_5

Zijn bevreemdende figuren nemen doorheen de evolutie van zijn oeuvre verschillende gedaanten aan. Vanaf het begin van de jaren vijftig zijn dat levensecht geschilderde figuren die in een wat ongemakkelijk perspectief staan, met de blik vaak op oneindig. Deze werken vertonen een verwantschap met dat van de Hollandse schilder Carel Willink (1900-1983). Tussen 1956 en 1958 maakt Landuyt, via het laboratorium van een bevriend onderzoeker aan de Universiteit van Gent kennis met de letterlijk te nemen innerlijke kant van het leven via de microscoop. De wereld van het organische gaat voor hem open. Hij gaat die ook schilderen. Men heeft die werken soms ten onrechte abstract genoemd, een naam die men bezwaarlijk kan geven aan de structuur van de ontwikkeling van het leven. Landuyt kopieert niet wat hij ziet, maar “brodeert” er verder op. Hij knoopt zijn wereld aan deze van de structuur van de weefsels. De knoop is overigens een belangrijk begrip in zijn denken over het leven. Wat hij ontdekt via de microscoop, vergroot hij uit op doek. Niet als een nabootsing, maar als een eigen maaksel waarin mogelijke structuren gesuggereerd worden. Hij beseft dat hij met een vergrootglas zicht op de magie zelf van het leven krijgt. Deze magie is in feite weliswaar biologie, maar de kunstenaar heeft precies de kracht om voorbij het biologische weten suggesties te doen. Hierin schuilt het magische.

Wanneer in zijn werk de thematiek van de innerlijke landschappen verdwijnt, blijven er toch nog veel sporen achter in de wijze waarop hij de huid en de omgeving van zijn gedaanten schildert. Zijn figuren zijn ondertussen geen angstig starende mensen meer, in een bevreemdend decor met ongewoon perspectief. De vervreemding heeft hen als het ware bekropen. Wisselend benadert zijn schilderswijze nu eens een meer expressionistische toets, dan weer de nauwkeurig in de hand gehouden perfectie van de oude meesters. Een toewijding aan het métier is echter steeds aanwezig. Het eindresultaat van een schilderij is het gevolg van lagen boven elkaar waardoor een bepaalde diepte verkregen wordt, die vaak afwezig is bij de zogenaamde “moderne” schilders. Landuyt beperkt zich overigens niet tot de verf als medium. (2) Hij is ook beeldhouwer in brons en keramiek. Tevens heeft hij een apart oeuvre van juwelen opgebouwd. (3) Deze verscheidenheid vertrekt vanuit de overtuiging dat “hoe” een werk tot stand komt onlosmakelijk verbonden is met het materiaal waarin gewerkt wordt. En zoals we weten, primeert in geval van kunst het “hoe” op het “wat”.

Landuyt ziet zichzelf niet als een surrealist. Daarmee bedoelt hij dat hij niets wenste maken te hebben met wat we hogerop het surrealisme in de strikte betekenis hebben genoemd, nl. dat onder de leiding van André Breton. Voor hem was het te autoritair georganiseerd. Vermoedelijk houdt hij ook niet van de naam “magisch realisme”. Deze ontkenning ten spijt, heeft zijn werk er toch de kenmerken van. De realiteit is voor hem een “staat”, dit betekent een toestand die steeds verandert. Zijn we zeker dat we niet in een droom leven? Misschien ontwaken we in een droom in plaats van eruit? Voor Landuyt zien we niet wat we zien. De beelden verschuiven steeds. In tegenstelling tot het surrealisme is het niet zijn bedoeling om de dingen in een raar verband te brengen. Hij wil de rariteit in de dingen tonen. Zoals hij zelf zegt, schildert hij bijvoorbeeld geen kat met een vlammenzee als staart om een ongewoon beeld op te hangen. Hij zorgt ervoor dat de kat zelf een bevreemdende uitstraling heeft.

Een belangrijk kenmerk van zijn werk is, ten slotte nog zijn zoektocht naar de onderliggende regels van de realiteit. Vandaar zijn interesse voor de wiskunde, die in feite eerder een magie van de wiskunde is. Het geloof in bepaalde verhoudingen en symmetrieën is voor hem geen cultureel gegeven maar een natuurlijk feit. Het toeval beschouwt hij dan ook wonderwel niet toevallig, maar als noodzakelijk in de ogen van wie ogen heeft.

1. O. Landuyt, “Jij, Bijvoorbeeld”, Hasselt, 2000
2. E. Langui, “Octave Landuyt”, Brussel, 1979
3. Ph. Roberts-Jones, “Octave Landuyt”, Aurum Flandriae, Zellik, 1994

© 2008 – 2012, Willem Elias. All rights reserved. On republishing this article you must provide a link to the original article on www.belgischekunst.be.

Print Friendly, PDF & Email

Filed Under: Fantastisch of magisch realisme, Portfolio, SliderH Tagged With: Octave Landuyt

Kunstenaars

Albert Saverys Anne Bonnet Anto Carte Antoine Mortier Antoon De Clerck Armand Vanderlick Auguste Mambour Bart Decq Bram Bogart Camiel Van Breedam Camille D'Havé Carmen Dionyse Chantal Grard Christian Dotremont Colin Waeghe Constant Permeke E.L.T. Mesens Edgart Tytgat Emile Desmedt Englebert Van Anderlecht Enk De Kramer Erna Verlinden Etienne Desmet Fik Van Gestel Florence Fréson Frank Maieu Frank Steyaert Fred Bervoets Fred Eerdekens Gaston Bertrand Gauthier Hubert George Grard Gilbert Swimberghe Gudny Rosa Ingimarsdottir Guillaume Bijl Guy Degobert Guy Leclercq Guy Rombouts Guy Vandenbranden Hans Vandekerckhove Henri-Victor Wolvens Hilde Van Sumere Hubert Malfait Hugo Duchateau Ingrid Ledent Jacques Moeschal Jan Burssens Jan Cox Jane Graverol Jan Van Den Abbeel Jan Vercruysse Jean-Georges Massart Jean-Paul Laenen Jean Bilquin Jean Brusselmans Jef Van Tuerenhout Jo Delahaut Joseph Lacosse Jos Verdegem José Vermeersch Jozef Peeters Karel Dierickx Karin Hanssen Koen van den Broek Koen Vanmechelen Lieve De Pelsmaeker Liliane Vertessen Luc De Blok Luc Hoenraet Luc Peire Luc Tuymans Marcel Broodthaers Marcel Mariën Marc Lambrechts Marc Mendelson Marianne Berenhaut Marie-Jo Lafontaine Mark Cloet Maurice Wyckaert Maxime Van De Woestyne Merlin Spie Michel Buylen Michel Seuphor Mig Quintet Octave Landuyt Panamarenko Paul Delvaux Paul Gees Paul Van Gysegem Peter Beyls Peter De Cupere Peter Weidenbaum Philippe Vandenberg Pierre Alechinsky Pierre Caille Pierre Vlerick Piet Stockmans Pol Bury Raoul De Keyser René Barbaix René Magritte Roel D'Haese Roger Raveel Roger Somville Roger Wittevrongel Roland Van den Berghe Ronny Delrue Serge Vandercam Tinka Pittoors Tjok Dessauvage Ulrike Bolenz vandekerckhove vandenberg Victor Leclercq Victor Servranckx Walter De Rycke Walter Leblanc Werner Mannaers Wim Delvoye Yves Zurstrassen

Geen kunst of filosofie zonder een goed glas wijn

Zoeken op Belgischekunst.be

Recente berichten

  • Peter Beyls, co-creatie tussen mens en machine
  • Magritte en de vrije gedachte
  • Uit de schaduw: de ontwikkeling van kunsten en cultuureducatie in de vrije tijd in Vlaanderen
  • Kunsteducatie duurt het langst
  • Over kunst- en cultuureducatie in musea en erfgoedorganisaties in Vlaanderen
  • De kunstenaar als kunsteducator, Mark Cloet als artistiek spelontwikkelaar en spelleider.
  • Mark Cloet speelt met bakens in de ruimte.
  • Willem Elias kijkt naar Colin Waeghe – juni 2020

Hier kan je zoeken naar de naam van de kunstenaar waar je informatie over wil:

Kunstenaars

Mobile responsive

Belgischekunst.be is een project van Willem Elias en Rudi D’Hauwers en is ontwikkeld volgens het principe van ‘mobile responsive design’. Je leest waar en wanneer je wil op elk toestel van laptop tot ipad en smartphone.

 

  • Willem Elias
  • Inleiding
  • Portfolio
  • Galerij
  • Reflecties
  • Boeken
  • Contact

Return to top of page

Copyright Willem Elias © 2022 · Concept: Rudi DHauwers · Built on the Genesis Framework by StudioPress · WordPress · Log in

nl Dutch
nl Dutchen Englishfr Frenchde Germanit Italianes Spanish